Tito nije uvećavao Kosovo za račun Albanaca

Dnevni list Kurir objavio je 11. avgusta tekst pod naslovom „Tito je poklonio Albancima 670 srpskih naselja: Evo kako je duplirao teritoriju“. U tom članku iznet je niz neistina i istorijski prekrojenih činjenica na takav način istaknu poentu kako je Josip Broz Tito lično izmenio teritorijalnu organizaciju Kosova, zbog čega danas vlast u Srbiji mora da brani duplo veću teritoriju nego što bi inače morala.

U tekstu, između ostalog, piše: „Broz je 1946. proširio južnu srpsku pokrajinu nauštrb centralne Srbije. Na postojećih 15 opština dao im je još 15, i tako duplirao veličinu KiM. Tako, umesto da Srbija brani 5.196 kvadratnih kilometara, koliko je nekad iznosila površina Kosova, danas se bori za 10.908 kvadratnih kilometara, koliko iznosi površina pokrajine posle ove Titove odluke“.

Istoričar Vojislav Despotov kaže da čitav članak u Kuriru zvuči kao da hoće nekakvu legitimaciju planirane podele Kosova, a da krivca traže u Titu.

„U tekstu se ne kaže od kada do kada je teritorija Kosova obuhvatala 15 opština. Naime, Kosovo je pripojeno Kraljevini Srbiji u Balkanskim ratovima 1912-13, sa sve Prizrenom, Mitrovicom, Peći itd. U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca postojala je administrativna oblast ’Kosovo’, ali se ona ne podudara sa današnjom teritorijom, a bila je formirana tako da većinu čini srpsko stanovništvo, tako da se protezala skoro do Niša“, objašnjava Despotov.

On kaže da je nakon nove reorganizacije države i proglašenja Kraljevine Jugoslavije 1929. čitava teritorija podeljena između Zetske, Vardarske i Moravske banovine.

„Dakle, ne znam o kakvoj opštini pričaju. E, sad, u toku Drugog svetskog rata su okupatori podelili kosovsku teritoriju, tako da je Italija uzela većinu, a deo – i to izgleda upravo onaj deo koji se navodi u tekstu – pripadao je Nedićevoj Srbiji. Ako već moramo da pominjemo Tita, on je zapravo narušio poredak koji su uspostavili okupatori“, kaže sagovornik Fake News Tragača.

U radu dr Slobodana Bjelice ‘Kosovo i Metohija u okviru Jugoslavije’(Kultura polisa, 2006) piše da je 1. septembra 1945. donet Zakon o ustanovljenju i ustrojstvu Autonomne oblasti Kosovo i Metohija, koje se sastojalo od 15 srezova. Dakle, nisu bile u pitanju opštine, nego srezovi, koje su bile veće teritorijalne jedinice i obuhvatale više opština. Srezovi su bili posrednici između lokalnih vlasti, dakle opštinskih, i republičkih, a u ovom slučaju vlasti autonomne oblasti.

Despotov navodi da se krajem 1954. godine uvodi se novi komunalni sistem na teritoriji cele FNRJ.

„On je podrazumevao i ukidanje srezova, kao suvišnih administrativnih tela, i prenos većih ingerencija najnižim nivoima vlasti, tj. opština. Dakle, dolazi do ukrupnjavanja pojedinih opština kako bi brojčano i teritorijalno mogle da se ujednače i da budu funkcionalno samoodržive, a ukidaju se srezovi. U to vreme na Kosovu je bilo pet srezova (verovatno je ustavom iz 1946. onaj prvobitni broj od 15 srezova, ukrupnjavanjem sveden na pet). Zakon o ukidanju srezova na KiM usvojen je 5. decembra 1959. a formirano je 28 opština. Valjda su taj broj zaokružili na 30 ili je posle bilo još nekih izmena. Među novim opštinama bilo je i teritorija koje se spominju u tekstu, pa i Pančićev vrh, koji se ne spominje. Prema nekim nagađanjima, zaista je Stambolić proširio teritorije pojedinih opština srpskim naseljima kako bi povećao svoje glasačko telo, mahom srpsko stanovništvo, a prema zvaničnim obrazloženjima u te opštine su ušla i sela koja su, inače, ekonomski i društveno gravitirale ka njima (što isto ima smisla). Nikakav Tito se nije bavio nekakvim prekrajanjem seoskih opština – to je bila politika niskog nivoa u kojoj su učestvovale vlasti Republike Srbije i CK SKS“, objašnjava Despotov.

Kurirov tekst sa nizom dezinformacija preneli su i portali Vidovdan, Kremlini Nacionalist.