Medijski eksperti različito o potezima Crne Gore protiv dezinformacija o ratu u Ukrajini

Nakon što je Vlada Crne Gore, usvojila paket restriktivnih mjera prema Rusiji i Zakon o međunarodnim restriktivnim mjerama stupio na snagu, ispunjen je i zakonski osnov za djelovanje Agencija za elektronske medije Crne Gore, pa je ta institucija donijela odluku o suspenziji svih dozvola ili odobrenja za emitovanje kanalima Sputnjik i „Russia Today“.

Iz AEM-a kažu da su “sve crnogorske elektronske medije pozvali da poštuju odluku i da obavijeste da li postoje kršenja, te na koji način sprovode odluku”.

“Od nekih medija smo dobili informaciju da nijesu emitovali ništa, a takođe smo dobili informaciju da oni koji inače nijesu emitovali ove kanale, da ih i dalje neće emitovati”, kaže predsjednik Savjeta Agencije za elektronske medije Branko Bošković, u razgovoru za Glas Amerike.

On naglašava i da je Agencija, “u trenutku kada je „Russia Today“ na engleskom jeziku izgubio licencu od britanskog regulatora Ofcoma, operaterima kablovskih mreža u Crnoj Gori poslala obavještenje da taj kanal mora biti uklonjen”.

Iz Agencije za elektronske medije kažu da su “u potpunosti ispoštovali ono što je uradila EU i sproveli sve što je ta odluka podrazumijevala”.

“Na taj način mislim da smo, kao država kandidat za članstvu u EU ispoštovali sve ono što je bila naša obaveza. Smatram da je Agencija jedna od institucija koja je u potpunost ispunila mjere u vezi sa zabranom emitovanja sadržaja sa kanala „Russia Today“ i Sputnjik”, navodi Bošković.

Elektronski mediji u Crnoj Gori još uspijevaju da se odupru „fejk njuzu“

Opšti utisak AEM-a je, kaže Bošković, da “crnogorski elektronski mediji nemaju puno problema sa fejk njuzom”.

“Čini mi se da crnogorski mediji, ipak, vode računa o tome i da, do sada, nijesmo imali značajnijih problema koji su vezani za objavljivanje lažnih informacija. AEM prati i praktično do sada nijesmo imali neku ozbiljnu situaciju u kojoj bi morali da reagujemo. Mogu da pohvalim crnogorske elektronske medije i kažem da još uspijevaju da se odupru svim potencijalnim i postojećim pritiscima koji dovode do objavljivanja fejk njuza” ,navodi on.

Zbog širenja govora mržnje u Crnoj Gori je na snazi odluka o zabrani emitovanja pojedinih sadržaja iz Srbije, podsjećaju iz AEM-a.

“U Crnoj Gori je na snazi odluka Savjeta AEM-a, koja ja usvojena 8. januara, o zabrani emitovanja TV Happy, medija iz Srbije, zbog širenja govora mržnje. Savjet je tada jednoglasno usvojio odluku da tri emisije koje se emituju na toj TV budu zabranjene na period od šest mjeseci”, objašnjava Bošković.

On smatra da je “trenutno najveći problem crnogorkih medija poštovanje profesionalnih standarda”. Vjeruje da “osnov za poboljšanje leži u jačanju samoregulacije”.

“Mora biti ojačana implementacija onoga što su zaključci i odluke samoregulatornog tijela, mora postojati jači mehanizam za implementacuju tih odluka i možda širenje ingerencija samoregulatornog tijela”, smatra Bošković.

„Crna Gora nije ostala po strani, niti je pošteđena rata dezinformacija“

Izvršni sekretar Medijskog savjeta za samoregulaciju Ranko Vujović kaže da se “rat u Ukrajini ne vodi samo oružjem”, i navodi da “od kada je taj rat počeo imamo i medijski rat, rat dezinformacija, koji se ne dešava samo na prostoru Rusije i Ukrajine, nego gotovo u čitavom svijetu”.

“Crna Gora nije ostala po strani, niti je pošteđena tog rata dezinformacija koji je trenutno u toku u čitavom svijetu. I u Crnoj Gori imamo medije koji promovišu jednu stranu priče, ili plasiraju dezinformacije u vezi sa tim sukobom”, kaže Vujović za Glas Amerike.

On, takođe ukazuje da “u regionu takođe postoje mediji koji rade isto, a vide se, čuju, ili čitaju u Crnj Gori”.

“Pored njih mi imamo i neke crnogorske medije koji imaju sličnu propagandnu politiku, koji na sličan način šire tu vrstu dezinformacija u Crnoj Gori“, kaže Vujović.

On smatra da su posljedice toga vrlo ozbiljne s obzirom na to da “pojedini mediji pokušavaju da oružanu agresiju jedne zemlje na drugu suverenu zemlju nazivaju specijalnom vojnom operacijim, ili čak plasiraju da je Ukrajina napala Rusiju”.

“Ono što mene zabrinjava je prilično inertan odnos Crne Gore prema toj vrsti dezinformacija koja se dešava. Vidjeli smo da je Vladi trebalo mjesec da usvoji određenu zakonsku odluku koja bi Agenciji za elektronske medije dala podlogu da supenduje emitovanje Sputnjka i „Russia Today“ u Crnoj Gori”, kaže Vujović.

Prema njegovom mišljenju ni to se ne bi desilo da Evropska komisija nije donijela odluku da se to uradi.

“Da Evropa to nije uradila, Crna Gora to nikad ne bi uradila i ako je svima poznato i vidljivo da se šire dezinformacije“, navodi on i naglašava da i “pored toga u Crnoj Gori ima portala koji šire apsolutno istu vrstu dezinformacija koju šire Sputnjik i „Russia Today”.

“Niko ne obraća pažnju na to, imate televizije koje i dalje rat u Ukrajini nazivaju specijalnom vojnom operacijom, niko se ne obazire na to”, kazao je Vujović.

Izvršni sekretar Medijskog savjeta za samoregulaciju kaže da je problem u pristupu samom problem, te da se, prema njegovom mišljenju, to sada radi “samo da bi usaglasili svoju politiku sa politikom EU, a ne da bi zaštitili naš prostor od dezinformacija”.

“Vlada ima potpuno pogrešan pristup tim stvarma, umjesto da rešava konkretan problem ona ga rešava zato što treba da se uskladi sa EU, i tu nastaju svi problemi”, smatra Vujović.

“Televizije su trenutno na stolu, a niko ne vidi što rade ostali mediji. Odredjeni portali plasiraju puno drastičnije dezinformacije, ali Evropa se ne bavi time, pa onda nećemo ni mi, a to što to nama ovdje pravi problem, nema veze” , kaže Vujović.

Vujović, međutim, ukazuje da se “Crna Gora ne srijeće samo sada sa dezinformacijama”.

“Crna Gora je od kraja 2019. pod udarom brutalne dezinformativne kampanje iz Srbije, sa početkom litija. Tada je to bilo u znatno većoj mjeri nego sada, ali tek pod pritiskom javnosti se dešavalo da se supenzuju određeni programi Pink TV i Happy TV, a sve ostalo je prolazilo”, smatra Vujović i u vezi sa tim navodi da se, kako kaže, “danas normalno prodaju tabloidi koji šire tu vrstu dezinformacija, te da ima i portala koji to rade”.

“Svi se prave gluvi i nijemi, kao da ne vide to što se dešava “, upozorava on.

Smatra da se zapravo ne radi o samim medijima već o “propagandnim instrumentima određenih političkih centra koji medije koriste kao alatku za postizanje određenih političkih ciljeva”.

Kada su posrijedi dezinformacije Vujović, takođe, ukazuje na veliki uticaj društvenih mreža, navodeći da se tu “ništa ne može uraditi”.

“Evropa privodi kraju Zakon o digitalnim uslugama koji bi trebalo da reguliše društvene mreže, mada ni Evropa se tu neće moći pozabaviti problemom dezinformacija. Koliko sam upoznat, oni će samo da se bave govorom mržnje, zaštitom maloljetnika i pozivima na nasije i terorizam. Znači to su tri nezakonita sadržaja koja će oni da sankcionišu. Plašim se da će problem deznformacija i dalje ostati da tinja i na društvenim mrežama. Trenutno ne postoji nikakav zakon u Evropi koji reguliše društvene mreže, društvene mreže su potpuno otvoreno polje za sve vrste zloupotreba idezinformacija”, rekao je Vujović.