Te detalje otkrio je u ekskluzivnom intervjuu za “Vijesti” Metju Karuana Galicija, sin Dafne Karuana Galicije, novinarke ubijene na Malti prije skoro tri godine.
Metju, koji je i sam novinar, je nakon tragičnog događaja napustio Međunarodni konzorcijum istraživačkih novinara i potpunosti se posvetio nastavku istraživanju slučaja u vezi sa ubistvom njegove majke. Sa ocem i braćom je osnovao “Dafne Karuana Galicija fondaciju” kako bi radili na poboljšanju vladavine prava na Malti.
On navodi i da bi američkim i evropskim vlastima trebalo da privuče pažnju mogućnost da je račun u banci grčkog biznismena sa crnogorskim pasošem Petrosa Statisa korišten kao crni fond za korupciju.
U toku je suđenje za ubistvo Vaše majke. Da li smatrate da su svi ljudi koji su umiješani u taj zločin pred sudom ili ima onih koji i dalje uspijevaju da izmaknu pravdi?
Ne mislim da postoji iko – ni u tužilaštvu, ni u policiju, ni u vlasti ni u opoziciji, ni u Evropskoj komisiji, čak ni u stranim vladama ko ima sumnju da i dalje ima onih koji izmiču pravdi. Razlika je između onih koji bi to radije zaboravili i priču prebacili na drugu temu, i onih koji se bore za cijelu istinu i punu pravdu.
Da li je Vaša majka pominjala projekat Možura i korupciju u tom slučaju, potencijalne veze sa zvaničnicima Crne Gore? Da li je ikada pomenula nekog iz Crne Gore?
Da, moja majka je istraživala šta su zvaničnici sa Malte radili u Crnoj Gori. Naročito aktivnosti Konrada Micija, Džozefa Muskata, Ticijana Masua, firmu Vitals Global Healthcare (VGH) i Rama Tumulurija, kao i firmu SOCAR u Crnoj Gori. Ključna osoba koju je istraživala iz Crne Gore je Milo Đukanović kao Muskatov pandan tamo. Ispitivala je odnos Đukanovića, Muskata i vladajuće elite u Azerbejdžanu. Veza između zvaničnika u Azerbejdžanu, zvaničnika iz Crne Gore (uključujući Đukanovića), zvaničnika sa Malte (uključujući Micija, Šembrija i Muskata) i predstavnike Šangaj Elektrika (kompanije koju kontroliše kineska vlada) je odmah izazvala sumnju.
Da li postoje indicije da su ti poslovi imali sumnjive transakcije koje su uključivale ljude, kompanije i banke iz Crne Gore i da je bilo korupcije među crnogorskim zvaničnicima koji su bili uključeni u donošenja odluka u vezi projekta Možura?
Da, Univerzal kapital banka je umiješana. Jorgen Fenek je primao uplate iz Mayor Trans LTD. registrovane na Sejšelima iza koje kao pokriće stoji čovjek iz Azerbejdžana, na svoj 17 Black Ltd račun u Noor banci u Dubaiju. Te uplate su stizale sa računa u ABLV banci u Letoniji, koja je zatvorena zbog zabrinutosti u vezi pranja novca. Mayor Trans LTD takođe ima račun i u Univerzal kapital banci. Za šta je taj račun korišten i ko ga je kontrolisao? Mogućnost da je račun u Univerzal kapital banci u Crnoj Gori korišten kao crni fond za korupciju u Evropi, bi trebalo da privuče pažnje američkog Ministarstva finansija i Evropske bankarske agencje.
Koja su posljednja saznanja u vezi Možure koja bi mogla biti relevantna za ljude iz Crne Gore?
Skandal Možura je primjer organizovane kriminalne mreže koju su formirali korumpirani zvaničnici i biznismeni iz Malte, Azerbejdžana, Kine i Crne Gore, a koji su krali naš novac nama ispred nosa. Ali učinjeno je da taj projekat izgleda kao mali pored većih, multimilijardskih privatizacionih dilova, dodijeljenih kroz proces koji je korumpiran, u zdravstvenom i bezbjednosnom sektoru. VGH je korumpirao zvaničnike na Malti i iskoristio državu za ulazak u Crnu Goru, Albaniju i Sjevernu Makedoniju. SOCAR isto radi u Crnoj Gori, nakon velike prevare na Malti sa projektom Elektrogas.
Kako komentarišete činjenicu da je Skupština Crne Gore odbila da formira odbor koji bi se bavio slučajem Možura?
Članovi parlamenta koji su to odbili ne čine sebi nikakvu uslugu. Moć i uticaj će vremenom oslabiti, a sa tim i moć da se zataškavaju zločini. Kada se to dešava zato što se institucije države koriste da bi se počinili i zataškavali zločini, povjerenje u njih će biti potkopano, moguće i bespovratno. Snažne demokratije nekada dožive slučajeve korupcije na visokom nivou. Razlika je u tome što se suoče sa tim, nastave dalje i izađu jače iz toga.
Pritisak iz EU i međunarodne zajednice je za rezultat imao relativno uspješnu istragu u slučaju ubistva tvoje majke. Da li mislite da bi sličan pritisak imao rezultate u Crnoj Gori?
Kada država ima slab sistem podjele vlasti i kulturu klijentelizma, te kad otvori vrata strateškoj upotrebi korupcije od strane drugih vlada, kao što su Azerbejdžan i Kina, onda EU članstvo i sve finansiranje i pristup kreditima koje ono donosi, je kao bacanje dinamita na logorsku vatru. Poruka iz Evropske komisije mora da bude jasna – pristupanje je proces koji nije samo provjeravanje, već kulturne, političke i pravne refome. Građani Crne Gore moraju da traže isto od svojih lidera. Na kraju, korupcija uzima tvoju slobodu i u najgorem scenariju, kao što se desilo mojoj majci, tvoj život.
Da li očekujete da Jorgen Fenek nastavi da otkriva detalja do kog nivoa ide zavjera o ubistvu? Da li mislite da on zna ko je u Crnoj Gori bio umiješan u korumpirane poslove i ko je od toga zaradio?
Siguran da on zna ko su preostali djelovi ilegalne šeme. Ali šta ako Jorgen Fenek ili neki drugi svjedok sjutra padne mrtav? To se zamalo dogodilo sa posrednikom u atentatu na moju majku, Melvinom Teumom, koji je zamalo uspio da se ubije prije par nedjelja. Naše vlasti moraju biti kompetentne i proaktivne kako bi pratile trag novca i izgradile slučaj bez pomoći kriminalaca.
Ko je ko u slučaju Možura
Džozef Muskat – bivši premijer Malte, pod pritiskom podnio ostavke nakon afere u vezi poslovanja Enemalte i ubistva novinarke. Više puta dolazio u posjetu Crnoj Gori.
Konrad Mici – bivši ministar energetike Malte. Takođe podnio ostavku pod pritiskom. Novi premijer rekao da je odluka o Micijevoj smjeni donesena zbog njegovih veza sa Panamskim papirima i kompanijom biznismena Jorgena Feneka, optuženog za ubistvo novinarke Dafne Karuana Galicije.
Ticijano Masu – počasni konzul Malte u Crnoj Gori. Bio svjedok u suđenju za “državni udar”.
Kit Šembri – šef kabineta bivšeg premijera Džozefa Muskata. Dao ostavku usljed izvještaja da je i on ispitan u vezi sa ubistvom novinarke.
Jorgen Fenek – osumnjičen da je naručio ubistvo novinarke. Rojters objavio da je preko svoje firme “17 Black” zaradio milione od projekta vjetroelektrane Možura. Malteški mediji tvrde da je on medijima otkrio aferu Možura.
Turban Musajev – jedan od direktora SOCAR-a. Rojters ga je označio kao osnivača Cifidexa, preko of-šor firme „GSA Services Ltd” sa britanske of-šor zone na ostrvu Džerzi.
Pitanja za Đukanovića, Universal Capital i SOCAR
“Vijesti” su juče poslale pitanja Đukanoviću o tome da li je i kakvu ulogu imao u aferi, da li je direktno ili indirektno imao učešće u osnivanju firmi koju su učestvovale u ovom poslu, direktno ili posredno, u Crnoj Gori, na Malti ili na nekoj drugoj destinaciji.
“Da li ste imali zvanična ili nezvanična saznanja da se Vaše ime pominje u ovoj istrazi na Malti? Da li Vas je neko kontaktirao tim povodom?”, drugo je pitanje upućeno Kabinetu predsjednika Crne Gore, ali i Demokratskoj partiji socijalista čiji je štab juče bio aktivan u Lješkopolju.
Pitanja u vezi navoda iz intervjua smo poslali i banci Universal Capital Bank i azerbejdžanskoj firmi SOCAR. Odgovor ni sa jedne od tih adresa nije stigao do zaključenja broja.
Kako ojačati lokalne medije i obnoviti informisanje o radu opštinskih vlasti: Britansko rešenje daje rezultate
Silovanje ili cenzura: Na šta to smrdi Pepe le Tvor?
Deset medijskih sporazuma za „zajedničku budućnost” sa Kinom, zemljom cenzure i progona novinara
Ostavljanje komentara je privremeno obustavljeno iz tehničkih razloga. Hvala na razumevanju.