List Gardijan i njegove veze sa ropstvom: Šta su istraživači otkrili i šta je sledeće?

Nakon što su iscrpnim naučnim istraživanjem otkrivene veze osnivača britanskog Gardijana sa transatlantskim ropstvom usledilo je izvinjenje Skot Trast limited, kompanije koja je vlasnik Gardijana.

Najavljen je decenijski program restorativne pravde. Skot Trast je saopštio da će uložiti više od 10 miliona funti namenjenim posebno zajednicama potomaka robova povezanih sa osnivačima Gardijana iz 19.veka.

Proces otrkrivanja odakle je tačno osnivač Gardijana Džon Edvard Tejlor i njegovi saradnici uvoze pamuk bio je dugotrajan i težak, piše glavna naučna istraživačica Kasandra Goptar, koja je istraživala za britanski list.

Istraživane su veze između Džona Edvarda Tejlora, novinara koji je osnovao Mančester Gardijan 1821. i transaltlantskog ropstva kao i istraživanje investicija i poslovnih aktivnosti 11 drugih muškaraca koji su pozjamili novac za pokretanje lista.

Prateći Tejlorovu lozu do 1700. i uz pomoć antikvarnih izvora kako bi stekli jasniju sliku o njegovom ekonomskom i socijalnom poreklu otkriveno je, navodi Goptar, da je Tejlor imao veze sa ropstvom kroz partnerstva u proizvodnji pamuka i trgovačkim firmama koje su uvozile sirovi pamuk koji su proizvodili robovi u Americi.

Istraživači su identifukovali veze sa plantažama na priobalnim ostrvima i regionima Loukantri u Južnoj Karolini i Džordžiji nakon što su pregledali knjigu faktura koja pokazuje da je njegova firma „Shuttleworth, Taylor & Co “ primila pamuk iz regiona Sea Islands u SAD što uključuje inicijale i imena vlasnika plantaža i porobljivača.

Devet od 11 muškaraca koji su Tejloru pozajmili novac da osnuje Mančester Gardijan imali su slične ekonomske veze sa transatlantskim ropstvom kroz svoje komercijalne interese u industriji pamuka i tekstila u Mančesteru.

Jedan od ovih ljudi ser Džordž Filips bio je porobljivač ljudi kao suvlasnik plantaže šećera u Hanoveru na Jamajci. Filips je 1835. bezuspešno pokušao da zatraži kompenzaciju od britanske vlade za gubitak svoje ljudske „imovine“.

Međutim, zahtev njegovog poslovnog partnera za 108 ljudi porobljenih na plantaži bio je uspešan. Istraživači nisu uspeli da pronađu više informacija u predviđenom vremenskom okviru o dvojici sponzora iako su verovatno bili trgovci pamukom.

Istraživači su uspeli da pronađu zapise iz 1862. sa imenima ljudi porobljenih na plantaži Sea islands koja je prodavala pamuk Tejlorovoj firmi.

Među njima su 90.godišnji Tobi, 50.godišnja Klarinda, 36.godišnji Bili i sedmogodišnja Nensi, robovi na planataži Spanish Wells na ostrvu Hilton Hed.

Zapisi sa plantaže Success na Jamajci delimično u vlasništvu Džordža Filipsa imali su nešto više informacija o porobljenim Afrikancima uključujući i detalje o neverovatnom životu jednog borca otpora- Grinvil koji je bio rob na plaži Success bio je borac za slobodu koji je proganjan zbog učešća u baptističkom ratu na Jamajci od 1831. do 1832.

Bio je jedan do 60.000 porobljenih Jamajčana koji su učestvovali u ustanku poznatom kao Božićna pobuna koji se smatra najvećom pobunom robova z zapadnoj Indiji i odigrao je važnu ulogu u ukidanju britanskog ropstva.

Zašto je Skot Trust naručio ovo istraživanje?

Istraga je usledila nakon serija protesta pristalica pokreta Black Lives Matter tokom 2020. kada je rekordan broj ljudi protestovao u SAD, Britaniji i širom sveta nakon ubistva Afroamerikanca Džordža Flojda.

U Velikoj Britaniji rušenje statue Edvarda Kolstona u Bristolu podstaklo je mnoge organizacije da ispitaju sopstvene istorije u vezi sa transatlanstkim ropstvom i kolonijalizmom. Gardijan je to pratio ali se osvrnuo i na sosptveno poreklo.

Istraživanje je sporvedeno u tri faze uz učešće dr Šeril Hagerti i dr Kasandra Goptar sa Instituta za proučavanje ropstva, Univerziteta u Notingemu kao i profesora Trevora Bernarda sa Instituta za proučavanje ropstva i emancipacije Vilberfors.

Vladnik Gardijana uputio je izvinjenje zbog uloge koju su osnivači lista imali u transatlantskom ropstvu i najavio Fond restorativne pravde u koji će uložiti više od 10 miliona funti sa milionima namenjenim potomcima robova koji se dovode u vezu sa osnivačima Gardijana.

Preko Fonda će, takođe, biti podržani projekti i programi za zajednice na jugoistočnim američkim Sea islands i na Jamajci u narednih deset godina. Fond će povećati obim Gradijanovog izveštavanja o Karibima, Južnoj Americi i Africi kao i o crnačkim zajednicama u Velikoj Britaniji i SAD.

S. D.