19. dec 2022.

I političari su odgovorni za širenje dezinformacija.

Piše Dejan Srbinovski
IZVOR Demostat

Istinitost ali  i kvalitet informisanja jednog društva se neizbežno ogleda  u stepenu poverenja građana prema društvenim akterima koji informišu medije, političare, institucije. Prema rečima stručnjaka za komunikaciju, sposobnost građana da prepoznaju dezinformacije u zemljama regiona je niska,  uglavnom se u početku zasniva na nepoverenju u bilo koju informaciju, da bi potom počeli da proveravaju i upoređuju informacije uzimajući u obzir više izvora. Ovaj fenomen je prisutan nažalost u skoro svim zemljama Zapadnog Balkana zbog činjenice da je trenutno veoma  niska medijska pismenost u zemljama u okruženju.

13. dec 2022.

Demostat: Rusija dezinformacijama nastoji da zavadi Poljsku i Ukrajinu

Beta
IZVOR Danas

Rusija od početka rata protiv Ukrajine koristi propagandu i širenje dezinformacija kako bi postigla različite ciljeve, a najnoviji primer je lažna fotografija na kojoj premijer Poljske Mateuš Moravjecki polaže cveće na spomenik ukrajinskom ultranacionalisti Stepanu Banderi, piše danas Istraživačko-izdavački centar Demostat.

09. dec 2022.

Premijer Poljske položio cveće na spomenik Stepanu Banderi – istina ili ruska propaganda

IZVOR Demostat

Premijer Poljske Mateuš Moravjecki posetio je krajem novembra Kijev, odakle je pozvao ceo „slobodan svet“ da podrži Ukrajinu u ratu sa Rusijom, uz ocenu da može biti samo jedan ishod rata – ili će Ukrajina pobediti ili će Evropa izgubiti. Odmah nakon njegove posete, na Telegramu se proširila fotografija na kojoj se vidi premijer Poljske ispred spomenika Stepanu Banderi. Ruski Telegram kanal Ненасытный Гардемарин („Insatiable Gardes-Marine”) podelio je i izjavu poljskog premijera koju je navodno dao kada je odao počast Banderi: „Sećanje na ovog velikog borca protiv Rusa ostaće zauvek u našim srcima. Bandera je oduvek bio veliki prijatelj poljskog naroda.“

09. dec 2022.

Uticaj dezinformacija na izborne procese

Piše Edina Šečerović

Dezinformacije, namjerno širenje netačnih informacija, čest su alat za uticaj na publiku. One se najčešće šire ili zbog političke propagande, na primjer radi diskreditacije pojedinih kandidata i kandidatkinja, ali i zbog veće čitanosti i zarade. Dio takvih informacija namjerno je plasiran, ali često se dešava da veliki broj online medija, zbog velike konkurencije, metodom copy-paste preuzimaju takve informacije bez dodatnih provjera, pa objave netačnu informaciju iako toga nisu svjesni.

30. nov 2022.

Dezinformacija o naslovnici magazina Tajm uvezana sa ratom u Ukrajini

Piše Tamara Tančić
IZVOR Istinomer

Od početka rata u Ukrajini, na društvenim mrežama je prisutno podvlačenje manipulativnih paralela između ruske invazije na Ukrajinu i NATO bombardovanje bivše Jugoslavije, kako bi se dodatno raspirio prisutan anti-zapadni narativ. Ovoga puta je u tu svrhu zloupotrebljena naslovna strana američkog magazina „Time” - „Bringing the Serbs to heel”, uz tvrdnju da je objavljena 1999. godine. Naslovnica je autentična, međutim, izdanje je objavljeno 1995. godine, a tema je bila bombardovanje Republike Srpske.

28. nov 2022.

Lažna vest za Treći svetski rat

Piše Dragan Bisenić
IZVOR Danas

Dramatični incident od pre 10 dana kad su dve rakete pale na poljsku teritoriju i ubile dvoje ljudi prebrzo je nestao iz vidnog polja o ukrajinskom sukobu.

23. nov 2022.

Istinomer i Transitions online organizuju četiri treninga iz oblasti provere činjenica

IZVOR NUNS

Istinomer u saradnji sa organizacijom Transitions online iz Češke, koja je specijalizovana za obuku novinara, organizuje seriju od četiri jednosatna treninga iz oblasti provere činjenica. Onlajn sesije biće posvećene upotrebi koncepta prebunkinga u izgradnji otpornosti prema onlajn dezinformacijama, ocenama kredibilteta medija, savetima za borbu protiv dezinformacija putem Tiktoka, kao i pripremi fektčeking sadržaja za široku publiku.

19. nov 2022.

Informer u EU bazi medija koji šire propagandu Kremlja, tvrde da su „satanizovani”

Piše Marija Vučić

Tabloid Informer, osim po širenju prorežimske propagande, poznat je i kao veoma naklonjen Rusiji i ruskom predsedniku, što ni urednik Dragan J. Vučićević ne osporava. Ipak, zasmetalo im je što su se našli u bazi EUvsDisinfo, bazi medija u čijim tekstovima o Rusiji su uočene razne manipulacije i dezinformacije. Tačnije, tvrde da je baza napravljena skoro da bi beležila manipulacije u vezi sa ratom u Ukrajini, ali da su tu popisani tekstovi Informera još iz 2019. godine koji nemaju nikakve veze sa Ukrajinom te da EU pokušava da ih „satanizuje”. Ipak, to nije tačno - baza postoji od 2015. godine i u njoj su od tada zabeležene brojne manipulacije, između ostalih, Informera, Pinka, Večernjih novosti, Kurira, B92, Sputnika i drugih medija.

18. nov 2022.

Američki kongresmen nije rekao da Rusiju treba uništiti zbog pravoslavlja

Pišu Tamara Tančić, Nataša Kilibarda
IZVOR Istinomer

Brojni domaći portali preneli su nedavno navodnu izjavu američkog kongresmana i demokrate Džejmija Raskina da „Rusiju treba uništiti jer je pravoslavna zemlja”, te naveli da je iznošenjem tog ekstremnog stava on „pozvao na opšti rat”. Činjenica je, međutim, da Raskin to nikada nije rekao. Citat koji je, putem proruskih medija, stigao u Srbiju, zapravo je izgovorio voditelj sa američke „Fox News” televizije Taker Karlson, poznat po širenju konspirativnih narativa.

18. nov 2022.

Nova pravila za internet u Evropi – hoće li Maska i Zakerberga boleti glava?

Pišu Nikolija Čodanović i Tijana Đorđević
IZVOR Istinomer

Akt o digitalnim uslugama (Digital Services Act), kojim se na prostoru Evropske unije uređuje odgovornost pružalaca digitalnih usluga, juče je stupio na snagu. Ovom uredbom velike internet platforme i pretraživači moraće da preduzmu mere za ublažavanje rizika od dezinformacija, manipulacija tokom izbornih procesa, digitalnog nasilja nad ženama. Kako će ovaj propis promeniti internet okruženje u Evropi, ali i Srbiji?

13. nov 2022.

Ruski odjek u srpskim medijima

IZVOR Istinomer

Čitava Zapadna vojna mašinerija je protiv Rusije, sankcije najviše pogađaju Evropsku uniju, koja će se bez Rusije vratiti u srednji vek. Ove i slične antizapadne poruke inspirisane proruskim kampanjama dezinformacija od početka rata u Ukrajini više puta smo videli, čuli i gledali u domaćim medijima.